Yeni Nesil Ödeme Terminallerinin Geleceğine Dair Birkaç Kelam
Ödemeler alanı son yıllarda inovasyon temelli sayısız iş modelinin, ödeme deneyimini artıran yenilikçi uygulamaların ve iş akışlarının, sürekli büyüyen fintek alanın lokomotifi oldu. Baş at rolünü halen sürdürüyor desek doğrudur.
Dijital dönüşüm temelli birçok girişim ve teknolojideki başdöndürücü gelişim bu dönemde özellikle ödeme hizmetleri alanında örnek müşteri deneyimlerinin ortaya çıkışına vesile oluyor. Pandemi etkisiyle de artan temassız ödemeler, dijital ve mobil cüzdanlar, insansız hizmet noktaları (perakende ya da market kasaları, vb.), şimdi al sonra öde uygulamaları ve benzeri sayısız örnekler hayatımızın tam ortasında kendilerine rahatlıkla yer bulabiliyor ve finansal tüketiciler tarafından süratle benimsenebiliyor.
Son dönemlerde gerek bankalarda gerekse ödeme ve elektronik para kuruluşlarında sıklıkla yenilikçi ödeme kabul uygulamalarını giderek daha fazla görmeye başlıyoruz. Cep telefonlarının POS cihazlarına dönüştüğü, Android işletim sistemi özellikli klasik banka EFT-POS cihazlarına benzer ve fakat kapalı devre yazılım geliştirme ortamından uzak açık kaynak kodu ile dilediğiniz ödeme kabul uygulamalarınızı (tabii ulusal ve uluslararası kurallara ve elbette güvenlik standartlarına uygun şekilde geliştirilmekteler) kullanıma sunabileceğiniz, adı ister SoftPOS (bu ifadenin marka tesciline konu olduğunu ve ülkemizin önde gelen bir şirketi tarafından tescilenmiş olduğunu da belirtmiş olayım) veya AndroidPOS olsun ister TapToPhone, TapOnPhone, cepPOS, mobilPOS, Mpos ve benzeri olsun farketmez yeni bir oyun alanın giderek rekabette öne çıkmakta olduğunu söyleyebiliriz.
Önemli Not: Şimdilik bu yazı özelinde kullanmak üzere ve genel kabul görmüş bir kavram olması hasebiyle SoftPOS adını kullanacağım, bir itiraz olursa seve seve yazıyı güncellerim.
SoftPOS demek esasında, NFC (yakın alan iletişimi) özellikli bir akıllı telefonu veya tableti ödeme işlemlerinin kabulü ve güvenle prosesi amacıyla, yalnızca belirli bir yazılım ekleyerek ve fakat ek bir donanım eklemeden sertifikalı (veya sertifikasız) bir ödeme terminaline dönüştürmek demektir.
Tabii yaygın bilinenin aksine bu teknolojiyi uyarlayan tek işletim sistemi Android değil. Apple, bu alandaki becerilerini geliştirmeye devam ediyor. En son geçtiğimiz yıl bu alana ilişkin çözümünü tanıtmıştı, haberin detaylarını buradan okuyabilirsiniz. Diğer taraftan, küresel ölçekte faaliyetleri bulunan Visa ve MasterCard’ın endüstriye yönelik çözümleri de bulunuyor.
Özetle SoftPOS teknolojisi akıllı cihazları güvenli ödeme terminallerine dönüştürüyor. Elbette bu tip terminallerin ödeme işlemleri için gerekli tüm ilgili mevzuatlara ve güvenlik standartlarına -örneğin PCI-DSS- uyumlu olması da oldukça önemlidir. Öte taraftan, bu tip cihazlarla şifresiz gerçekleştirilebilecek temassız limitlerin ötesinde ya da Visa/MasterCard gibi özel sertifika programları haricinde “PCI COTS üzerinde Temassız Ödemeler (CPoC: Contactless Payments on COTS / commercial off-the-shelf)” standardına uyumun da dikkate alınması gerekiyor.
Geçtiğimiz yılın sonlarında yani 16 Kasım'da da PCI tarafından güncel bir standart daha tanıtıldı; “PCI COTS üzerinde Mobil Ödemeler (MPoC: Mobile Payments on COTS)”.
“PCI COTS (MPoC) üzerinde Mobil Ödemeler”, işletmelerin kart PIN'lerini veya temassız işlemleri akıllı telefon veya diğer ticari kullanıma hazır (COTS) mobil cihazlar kullanılarak yapılan ödemeleri kabul etmelerini sağlayan çözümler için güvenlik gereksinimlerini ayrı ayrı ele alan COTS (SPoC) üzerinde PCI Yazılımı tabanlı PIN Girişi ve COTS (CPoC) Standartlarında PCI Temassız Ödemeler üzerine kuruludur. PCI MPoC Standardı, yalnızca ödemelerin nasıl kabul edileceği konusunda değil, aynı zamanda COTS tabanlı ödeme kabul çözümlerinin nasıl geliştirilebileceği ve sürdürülebileceği konusunda da daha fazla esneklik sağlamayı amaçlar.
Başta perakende olmak üzere birçok sektörde SoftPOS’un geniş bir kullanım alanı ve elbette faydaları bulunuyor. Restaurantlar, gezici standlar, kapıda ödemeler, etkinlik alanındaki biletlemeler, pop-up perakende mağazaları, indirim çadırları, seyyar satıcılar, fuar kermes vb etkinlikler ve daha akla gelmeyen sayısız durumda SoftPOS kullanılabilmektedir.
Diğer taraftan, müşteri ödeme deneyimi e-ticaret sitelerinde oldukça hızlı, kolay ve güvenle gerçekleşebiliyor, temelde 3 adımda satın alma işlemleri sonuçlanabiliyor; sepete at, teslimat ve fatura bilgileri gir, ödemeyi yap. Fiziki dünyada da bu kadar kolay bir deneyim yaşanabilir, SoftPOS ile mağazaya giren müşteri reyonda ürünü beğenip direkt ödemeyi yaparak mağazadan çıkabilir, ne kasaya uğramak var, ne de kuyrukta beklemek var, sadece size özel ilgilenen reyon görevlisi ile satışı ve ödemeyi tamamlamak var.
İşyerleri için faydalar
İşletmeler için en belirgin avantaj, temel iş uygulamaları ve ödeme kabul işlemleri için tek cihaz kullanma ve artan mobilite imkanı denilebilir. Tabii ki, bununla bağlantılı olarak sürdürülebilirlik ve maliyet azaltma da söz konusudur. İşletmeler her zaman maliyetleri düşürürken müşteri deneyimini basitleştirmek ve iyileştirmek için yeni yöntemler de ararlar. SoftPOS'u bu noktada değerlendirmek ve konumlamak da mümkündür. Sektör uygulamalarında da görüldüğü üzere kart ödemeleri için BKM TechPOS ile birden fazla banka desteklenebildiği gibi yemek kartı uygulamaları, otopark uygulamaları, fatura tahsilat uygulaması, ulaşım kartlarına bakiye yükleme, sipariş yönetimi, satış uygulaması, stok kontrolü, biletleme işlemleri, rezervasyon yönetim ve daha pek çok akla gelmeyen uygulamayı üzerinde barındırabilir.
Diğer yandan, önemli bir tartışma konusu ise geleneksel EFT-POS ve YNÖKC (yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar) ile birlikte SoftPOS yani Android POS, CepPOS vb yanyana nasıl modellenecekler, nasıl bir iş modeli gelişecek takip edilmeli. En başta şunu söylemek mümkün; mevcut ödeme terminallerini tamamlayıcı birer iş modeli olacaklarını öngörebiliriz. Elbette zaman içerisinde SoftPOS modeli kendi bağımsızlığını kazanabilir, özellikle vergi mevzuatlarıyla uyumu en üst seviyeye çıktığında diye belirtmek mümkün. Yaygınlaşan, işletmeler tarafından kabul görmüş ve mevzuatlarla tam uyumlu olan, ilaveten düşük maliyetlerle işletilebilen ve bakım maliyetleri nispeten düşük seyredecek bir iş modeli ile SoftPOS çözümü gelecek yılların baskın bir iş modeline dönüşebilir. İzleyip göreceğiz.
İyi günler dilerim.
