Geleneksel vs. Platform Bankacılığı
Platform iş modeli, esasen sadece bankalar için geçerli değil. Dijital şirketler yaratmak amacıyla teknolojiden yararlanan girişimlerin çoğu, şimdilerde ekosistem temelli dijital ekonomide başarıyı getirecek, birbiriyle bağlantılı, ölçeklenebilir ve uyumluluk özellikleri güçlü bir platform ekonomisini ve buna dair iş modelleri geliştiriyorlar.
Dijital platformlar, Sanayi Devrimi’nden bu yana iş dünyasında yaşanan en büyük değişimlerden birini gerçekleştiriyor.
Yerleşik şirketlerde platform iş modeline yönelik ciddi yatırımlar ve çabalar ortaya koyuyor.
Amazon, Alibaba, Google gibi şirketler doğuştan dijital yapıdalar. Bunların ortaya koydukları değere ve inovasyonlara bakıldığında temel başarılarının ürün ve hizmetlerden ziyade platform yapılarını hayata geçirmek, bunun etrafında yeni değer ve iş modelleri geliştirmek olduğu açıkça görülüyor.
Şunu da açıkça belirtmek gerekir ki; birçok banka kendi API’lerini dışarıya açıyor ve diğerleri de bunu izleyecektir, finansal kuruluşlar bünyelerinde inovasyon laboratuvarları kuruyor ve kurmaya devam edeceklerdir ve startup’lar ile yeni inovatif teknolojilerle deneyim kazanıyorlar, bu da devam edecektir.
Ülkemizde de uzun yıllardır bu yönde birçok girişimi, projeyi görmek mümkün. Gelin hızlıca ülkemizde bankalar neler yapmış bakalım;
- Bankaların Teknoloji İştirakleri
1980'lerden bu yana, Türkiye'deki birçok banka, yeni uygulamalar geliştirmek, yeni finansal teknolojileri uygulamak ve inovasyonla rekabet avantajı sağlamak için kendi teknoloji iştiraklerini kurdular.
2. Bankaların Kuluçka Merkezi ve Hızlandırma Programları
2010'ların başında Türkiye’deki bankalar, kuluçka merkezleri ve hızlandırma programları başlatarak girişimleri ve girişim ekosistemini destekleyen ilk kurumlardan oldular
3. Bankaların Kurduğu CVC Fonlar
Bankalar, fintek ve diğer sektörlere yatırım yapmak için son 5 yılda çok sayıda girişim sermayesi fonu kurarak yatırım yapma isteklerini sürdürmüş oldular.
Geleneksel ile platform bankacılığını karşılaştırmak için aşağıdaki grafikten yararlanabiliriz. Her iki iş modelini veri, ürün, varlık ve iş/ürün geliştirme noktasında ele alabiliriz. Temel farklılıkları grafikte kolayca görebilirsiniz.
Gelir elde etme yaklaşımı bakımından:
Diğer yandan, geleneksel bankalacılık sanki sonsuz bir döngüde sürekli finansal işlemler proses edip dökümana dayalı iş akışlarını yürütürken, platform iş modeline sahip bankaların dijitalleşmiş altyapılar ve iş süreçleri dolayısıyla, ayrıca finansal teknoloji şirketleri ile yaptıkları iş birlikleri sayesinde insan odaklı akışlardan ziyade otomasyona dayalı akışlara ve hizmet temelli servis modeli bankacılığına daha yakın olduğu söylenebilir.
Yeni yönetmelikle beraber "Servis Modeli Bankacılığı"nın da ülkemiz finansal ekosistem için önemli kazanımlar sağlayacağına, yeni iş modelleri için bankalarımıza fırsatlar sunacağına ve özellikle fintekler için bankacılık ekosistemi ile beraber oldukça verimli, finansal tüketiciye maksimum deneyimi yaşatacak ve finansal kapsayıcılığı artıracak imkanlar sunacaktır.
Sevgiyle ve sağlıcakla kalın...
